Leyla

5 Ekim 2019

     İbranice leylah (=gece) kelimesi Arapçada leyl (=gece) şekliyle belirmiştir. Arapça leyli (gece mektebi talebesi) kelimesinin yanı sıra, Kur’anda Leyl Sûresi’nin ilk ayeti “yemin olsun, örttüğü zaman geceye” diye başlamaktadır (92/1). Leyla adının İbranice leylah kelimesinden dönüştüğü anlaşılmaktadır. Zendce ve Pehlevicede leyliyâ (=gece) şekliyle telaffuz ediliyordu. Arabi ayların son gecesine leylâ deniliyordu. Bu nedenle, Hicrî (Arabi) takvimdeki ayların son gecelerinde doğan kız çocuklarına Leylâ adının verilmiş olduğu kanısındayım. Bu durum giderek tüm gecelere yayılarak, Leylâ adı, gece doğan kız çocuklarına uygun görülmüştür. Bir zamanlar gece/yatılı okullara “leyli mekteb”, öğrencilerine “leyli talebe” deniliyordu. Arapçada leyle (=bir tek gece) kelimesi de telaffuz edilmektedir. Bu bağlamda, Leyle-i kadr denince ‘kadir gecesi’ anlaşılıyor. Bunun gibi, Leyle-i Mî’rac, Leyle-i regaib gibi geceler de kutsanıyordu. Arapçada leyl (=gece)’in çoğulu leyâl, leyâlî ve leyâil sözleriyle ifade ediliyordu. Arapçada leylen (=geceleyin) kelimesi Osmanlıcada da kullanılıyordu. “Yaz mevsiminde gündüzler sıcak olduğundan leylen seyahati tercih ederim” cümlesindeki leylen (=geceleyin) örneğinde olduğu üzere.