Limon

1 Mayıs 2021

     Limon ağacının açık sarı renkli, yumurta biçimli kabuğu güzel kokulu, suyu ekşi olan meyvesi. Yunanca lemoni sözünden alınmış olmalıdır. Farsça limu veya limun sözü Arapçaya geçmiştir. Farsçaya Eski Hint Dilleri ve mücavir dillerden intikal etmiş olması uygundur. Sanskritçe nimbu sözü ‘limon’ karşılığındadır. Bkz. Gérard Huet: “Héritage du Sanskrit Dictionnaire Sanskrit-français” 10 Février 2014, s.332. Çağdaş Hintçede ‘limon’ karşılığında nibū veya nimbū şekilleri görülüyor. Pencapçada Nibū, Bengalcede Lēbu sözleriyle ifade edilmiştir. Bu sözlerin n/l ve b/m dönüşümü gereği olarak limū şekliyle söz gelimi Tacikçede ve Peştucada yer ettiği görülüyor.

     Arapçada lim veya lima şekillerinden sonra İspanyolcaya geçerek limon şekli belirmiştir. Yunanca lemóni, Rusça limon, Sırpça limun, Gürcüce limoni, Sindhice ve Urduca limun, Portekizce limão, Katalanca ılımona, Arnavutça limon, İspanyolca limon, İtalyanca limone, Kürtçe lêmun, Türkçeye yakın olan Asya Dillerinde limon şekli telaffuz edilmektedir. Limon suyundan yapılan meyve suyu, İtalyancada limonata kelimesiyle beliriyor.

     Anlaşılan Araplar, Hindistan dolaylarından İranî Diller aracılığıyla aldıkları limonu IX.–X. yüzyıllar sürecinde İspanyollara tanıtmışlar. Kimi kaynaklarda Arapça ve Farsçada leymū veya limū şekli görülmektedir. Mütercim Asım Efendi, “Leymū, limondur ki, tanınmış meyvadır; bazıları ağacına da bu adı verirler” diye açıklıyor. Farsçada limon sözü yerine gelgel kelimesi de kullanılmış. Limon, Osmanlılarda lim sözcüğüyle de belirtilmiştir.