Liver

1 Nisan 2021

   Bir çeşit tabanca, altıpatlar. İngilizce revolver (=tabanca) sözünden dönüşmüştür. İngilizce revolve (=dönmek, devretmek, döndürmek) yüklemiyle bağlantılıdır. 1835 yılında ABD’li sanayici ve mucit Samuel Colt tarafından yapılan bu silahın altı adet kurşun yuvası bulunuyor ve bir tetikte altı adet kurşun mekanizmanın dönmesiyle teker teker ateşleniyor. Bu nedenle İngilizce revolve (=dönmek) sözüne istinaden söz konusu tabancaya revolver denilmiştir. Revolver sözü halkın ağzında liver şekline dönüşmüştür. Buna altıpatlar da deniliyor. Kürtçede şeşar (şeş [=altı] ve ar [=ateş], tabanca, liver, altıpatlar) sözü o nedenle ‘tabanca’ karşılığında kullanılmış. İtalyanca rivoltella veya rivolver, Almanca Revolver, Fransızcada revolver şekliyle biliniyor.

     “Liverimin Kaytanı/ Sen geldin yârim hani / Seni seven çok olur/ Candan sevenin hani” (Erzurum yöresi, kaynak kişi: Fethi Rasiloğlu; derleyen: Muzaffer Sarısözen, 14 Mart 1946). Liver kaytanı, liver denen tabancayı bele takmaya yarayan kemerdir.