Makara

23 Eylül 2020

     Üzerine iplik, tel, şerit vb. sarılan kenarları çıkıntılı bobin. Yüklerin yukarıya aktarılmasını sağlayan mekanik alet. Akadca mekkȗm (=makara, bobin, mekik, çıkrık) kelimesinden kaynaklanmaktadır. Farsça mekik kelimesi de aynı kökene istinat etmektedir. Sumerliler zamanında ahşaptan makaralar mevcut olduğundan Sumerce ĝeš-ellag deniliyordu. Akadca magarrum (=kasnak, tekerlek) sözünün zamanla makara şekline dönüştüğü kanısındayım. Arapçada buḳra veya baḳara sözleri ‘makara’ diye bilinmektedir. Türkçede makara; Kürtçede gergere, masûre, çırık, maḳare, ḥulḳe ve dartûn sözleri telaffuz edilmektedir. Kürtçe gergere şekli Azericeye intikal ederek gargara olarak dile getirilmiştir. Azericede makara kelimesi de telaffuz ediliyor. Suriye Arapçasında bakara şekli görülüyor. Ermenice çaḥarak (=çıkrık, kasnak, makara) sözü de fonetik benzerliğe sahiptir.