Malarya

16 Mart 2025

     Sıtma; genellikle sivrisineklerin yol açtığı ateş, titreme, kusma ve baş ağrısı gibi belirtilerle görülen bulaşıcı bir hastalık. İtalyanca malaria (=sıtma) sözcüğünden. Bu sözcük Orta Çağ İtalyancasındaki mala aria (=kötü hava) sözüyle bağlantılıdır. Aynı dildeki mala/male (=kötü, hastalık; olumsuzluk belirten ön sözcük veya ön ek) ile aria (=hava, hava akımı) sözcüklerinden türetilmiştir. Latince malus (=kötü, fena, uğursuz, zararlı) ve āēr/āēris (=hava) sözcüklerine dayanıyor. Malaria (=kötü hava) sözcüğü İtalyancadan naklen İngilizcede 1740’lardan itibaren kullanılmıştır. Sonraları sivrisinekle ilişkilendirilen bu hastalık adının veriliş nedeni bir zamanlar bataklıkların kötü havasından kaynaklandığının sanılmasındandır. Malaria (=kötü hava) sözcüğünün ilk kez İtalyan hekim Francesco Torti (1658-1741) tarafından ifade edildiği sanılıyor. Bununla birlikte sıtma hastalığının adı 1814’e kadar malaria fever (=kötü hava ateşi) adıyla bilinmiştir. Malaria adı 1866’da ‘sıtma hastalığı’nın karşılığında kullanıldı. Almanca Malaria, Romence malarie, İngilizce, İsveççe, Hollandaca ve İspanyolca malaria, Portekizce malária.