Manda

8 Ocak 2021

     MANDA (I)  Boynuzgiller familyasından siyah derili, uzun seyrek kıllı geviş getiren memeli hayvan. Ana vatanının Hindistan olduğu sanılıyor. Manda adı Orta Çağ Türkçe kaynaklarında bulunmamaktadır. Arapça gamus, Farsça ve Kürtçe Camus adı Türkçeye yakın dillere de geçmiştir. Türkmence gävmiş, Azerice camış gibi. Farsçada gavmiş şekli de görülüyor. Manda adının Türkçede geç dönemlerde kullanıldığı anlaşılıyor. Manda adının Sanskritçe manda (=ağır, yavaş, tembel, ilgisiz, lakayt, kaygısız, yumuşak) sözüyle ilişkili olduğu kanısındayım.

     MANDA (II)  Birinci Dünya Savaşı sonrasında uygulamaya konan bir yönetim şekli. Buna göre, kendini yönetemeyecek durumda olan ülkelerin Birleşmiş Milletler himayesinde yönetmek için bir kısım büyük devletlere verilen vekilliği ifade ediyor. Fransızca mandat (manda: ‘vekillik, vekâlet) sözünden gelmektedir. Latince mandatum (=görev, vazife; emanet) sözüne dayanmaktadır. Bu söz Latince mandāre (=emanet etmek, görevlendirmek) yüklemiyle bağlantılıdır.