Marjinal

30 Ağustos 2020

     Evrensel yasaların ve kuralların kenarında veya dışında kalan. Hak, hukuk ve adalet değerlerine istinat eden bir toplumsal düzenin kıyısında, kenarında ya da dışında yer alan. Uluslararası hukuka dayalı dünya nizamına uymayan; aykırı, uçta bulunan. Fransızca marginal (marjinal: ‘kenarda olan, kenarla ilgili) sözünden alınmıştır. İngilizce, Portekizce, İspanyolca, Romence, Ermenice, Almanca ve Katalanca marginal, İtalyanca marginale sözleri Latince marginalis (=kenarda olan, kenar yazısı) kelimesinden kalmıştır. Latince marginalis kelimesinde mevcut olan marg kök sözcüğünün, Orta İran Dillerinden Pehlevicede marz (=sınır) kelimesinden kaynaklanmış olduğu kanısındayım. Latincede marg sözcüğü ‘sınır, kenar, kıyı’ karşılığındadır. Türkçede marjinalleşmek sözü de telaffuz ediliyor. Pehlevicede marzoban (=sınır veya uç beyi) sözü de biliniyordu. Amasya’nın Merzifon ilçe adının Pehlevice marzoban (=uç beyi) veya marz-i Pont (=Pontus sınırı) sözleriyle ilişkili olduğunu sanıyorum.