Narin

26 Ağustos 2020

     İnce yapılı, zarif ve nazik, kadınsı. Narin kelimesi Farsça/Kürtçe narin (= ince yapılı, zarif) üzerinden Türkçeye intikal etmiştir. Narin sözünün Sanskritçe nāri (=kadın, eş, hanım, hanımefendi, sevgili, hatun) kelimesinden kaynaklanmış olduğu kanısındayım. Sanskritçe nāri sözünün Pehlevicede nārig (=kadın, hanım, hatun, kadın eş) şeklinde yer aldığı görülmektedir. Sanskritçe nari, aynı dilde cümle içinde narē, narim, narinam şekilleriyle de ifade edilmiştir. Büyük çoğunluğu Türkçeye dönüştürülmüş olan Kürt müzikal metinlerinde narê sözü bir hayli bulunuyor. Öyle anlaşılıyor ki, burada geçen narê kelimesi, ‘hanım’ veya ‘hatun’ karşılığında dile getirilmiştir. Söz gelimi Celal Güzelses’in Kürtçeden Türkçeye uyarlayarak icra ettiği bir halk şarkısı, “Nare esvap yıkıyor/ Köpük teştten akıyor/ Nare’nin kaşı gözü/ Ciğerimi yakıyor” dörtlüğüyle başlamaktadır.

     Narin sözcüğünün Orta Çağın ortalarına doğru Hint-İran Dillerinden alınarak Moğolcada kullanıldığı belirlenmektedir. “Moğolların Gizli Tarihi”nde “narin” sözü de yer alıyor. Buna bakarak, narin kelimesinin Moğolca kökenli olduğunu sananlar var. Azerice dışında Türkçeye yakın dillerin birçoğunda narin sözü kullanılmıyor. Ferdinand D. Lessing, Ḥalaçların söz konusu kelimeyi “nariin” şekliyle telaffuz ettiklerini aktarmaktadır. Narin sözü, Orta Moğolca nārin ve Yeni Moğolcada narin şekliyle yer almıştır. Moğolcada ‘ince, yufka, nazik’ karşılığıyla yaygınlaşmış.