Ödemek

24 Mayıs 2020

     Bir şeyin karşılığını alacaklıya vermek. Kendisine yapılan iyiliğe mukabil iyilikte bulunma. Kaşgarlı Mahmud’un sözlüğünde ve Yusuf Has Hacib’in, Kutadgu Bilig’inde öte (=ödemek) sözcüğü yer almaktadır. Bu sözcüğün Türkçe konuşulan coğrafyaya Müslümanlığın yayılmasıyla birlikte, Arapça edâ (=ödeme, yerine getirme) sözcüğünden geçmiş olması bir olasılık düzeyindedir. Arapça edâ aynı zamanda edebiyat alanında ‘tarz, ifade, üslûp; naz, cilve’ olarak biliniyor. Türkçe ödemek sözünün Türkçe öt (=geçmek) sözcüğüyle bağlantılı olması güçlü bir olasılıktır. Bu bağlamda Kıpçakçada öt (=geçmek, delmek) ve öte (=ödemek) sözcükleri bulunuyor. Arapça eda (=ödeme) kelimesinin ise Kıptice ut (=ödemek) sözcüğüyle bağlantılı olduğu anlaşılmaktadır.

     Ödemek sözünün İsveççe betala, Danca betale, Flemenkçe betalen, Romence plăti ve Arapçada eda kelimesinden başka yadfaa şekliyle de dile getirildiği görülmektedir. Kürtçe eda kırın (=ödemek) sözü, Urduca eda kırna (=ödemek) şeklindedir. Bu da Arapça eda (=ödemek) kelimesiyle ilişkilidir.