Öfke

27 Ağustos 2021

     Haksızlık ve gözdağı karşısında gösterilen kızgınlık, hışım, hiddet, gazap. Orta Çağda Türkçede kullanılan öpke (=akciğer, ciğer) sözünden. Aynı dönemde öpke sözü ‘öfke, kızgınlık’ karşılığıyla da kullanılıyordu. Kaşgarlı’nın sözlüğünde de öpke kelimesi yer alıyor. Kızgınlık anında akciğerlerin kabarıp inmesi edimleri nedeniyle öpke (=akciğer, ciğer) sözünün aynı zamanda kızgınlığı da ifade etmiş olduğu kanısındayım. Kaşgarlı, öpkele (=ciğerine vurmak; öfkelenmek) ve öpkile (=öfkelenmek, kızdığı için yüz çevirmek) sözlerini aktarıyor. Kıpçakçada öfke veya övke şekli telaffuz edilmiş. Orta Çağda Uygurcada öpkä veya övkä kelimeleri aynı karşılıkta dile getirilmiştir. Çağdaş Uygurca ve Özbekçe öpkä, Tatarca ve Başkırtça üpkä. Günümüzde ‘akciğer’ karşılığında Kazakça ökbe, Kırgızca öpkö, Tatarca ve Başkırtça üpkä, Türkmence öyken denilmektedir.