Ons

2 Şubat 2021

     Değeri yüksek sayılan altın, gümüş ve platin gibi metallerle, elmas, yakut gibi taşların kütlelerini belirleyen ölçü birimi. Bir İngiliz onsu 28,349 gr ve bir Fransız onsu 30,594 gr ağırlığındadır. Fransızca once (ons: ‘azıcık, parçacık’) sözünden geliyor. İngilizce once (=bir defa, bir kez, bir kere) ise aynı kökten türetilmiştir. Fransızca once (ok. ons), Latince ūncia sözünden kaynaklanıyor. Ons, İngilizcede ounce terimiyle ifade ediliyor. Sıvı ölçü birimi olarak ABD’de 29,57 cc, İngiltere’de 28,41 cc kadardır. İngilizce ounce, ‘çok az miktar’ karşılığında dile getirilmektedir. Latince ūncia, bir birimin on ikide biridir. Bir kısım Latince sözlüklerde ağırlık olarak takriben 27 gr, uzunluk olarak 25 mm kadar belirtilmektedir. Uncia’nın bu ölçüleri için bkz. “Oxford-Latin Dictionary, Oxford 1968, s.2090. Söz konusu ölçüler bir kısım kaynaklarca farklı olarak aktarılabilmektedir. Önceleri ons, Roma libresinin on ikide biri olan 27,288 gr, eski Paris libresinin on altıda biri olan 30,594 gr ağırlığında kabul ediliyordu. Aslında çeşitli ülkelerde 24-33 gr arasında değişen ağırlık değerleri görülmektedir. Roma Dönemi’nde uncia denilen bakır bir çubuk, onsu ifade ediyordu. Bu çubuğun boyu 12 eşit parçaya bölünmüştü. Bu açıdan uncia hem ağırlık hem de uzunluk birimi idi. Bugün kullanılan inç ve ons sözcükleri Latince uncia kelimesinden kaynaklanmaktadır. İtalyanca oncia, Almanca Unze, Portekizce onca ve İspanyolca onza.