Ören

27 Şubat 2021

     Issız, terk edilmiş; harap, harabe, yıkık, yıkılmış. Farsça werān (=ıssız, boş, tenha) sözünden dönüşmüştür. Farsça werān, Pehlevice awērān (=ıssız, perişan, terk edilmiş, yıkılmış, harap) kelimesinden kaynaklanmıştır. Pehlevice awērān, aynı dilde ve aynı karşılıkta awerāg şekliyle de ifade edilmiş. Ermenicede aver (=yıkık, harap) sözcüğü aynı dilde averag (=yıkıntı, harabe, kalıntı) olarak da yerleşmiş. Söz gelimi Siverek adı Ermenicedir ve bu dilde ‘kara ören’ demektir. Türkçede hem viran hem de ören şekli kullanılmaktadır. Ayrıca, Türkçede dile getirilen virane şekli Farsça werāne sözünden alınmadır. Kürtçe wêran (=yıkıntı, harabe; ıssız) aynı kökten türetilmiştir. Viranşehir (<Wêran-şehr) adı ‘ören kent’ demektir.

     Türkçede ören şekli yaygınlaşan Farsça werān kelimesinin Türkçeye yakın dillere de geçtiği görülüyor. Türkmence, Özbekçe ve Uygurca veyrān, Başkırtça vayran ve Azerice viran olarak ifade ediliyor.