Ortak

2 Temmuz 2023

     Birlikte iş yapan kişilerden her biri. Orta Çağ Türkçesindeki ortaķ sözcüğünden gelmektedir. Aynı çağda ortuķ şekli de kullanılmıştır. Bu sözcük aynı çağdaki Türkçe or (=kesmek, biçmek, pay etmek) sözcüğünden kaynaklanmıştır. Orta Çağda ortu (=orta) sözcüğüne ķ küçültme ekinin eklenmesiyle ortuķ (>ortaķ) sözcüğüne varılmıştır. Bu bağlamda ortak bir tür paydaştır. Bununla birlikte Kıpçakça, Kazakça ve Uygurca ortak, Tatarca ve Başkırtça urtak, Kırgızca ortok, Azerice ortag şekliyle kullanılmaktadır. Türkçedeki ortak sözcüğünün aynı zamanda aynı dildeki orta sözcüğüyle ilişkili olduğu anlaşılmaktadır. Dersim coğrafyasındaki Zazaca ve Kürtçede de ortaḥ biçimi yerleşmiştir. Ermenice ortak, Bulgarca, Arnavutça, Macarca ve Makedonca ortak, Yunanca ortákis şekillerinin kısmen de olsa bu dillerde lokal düzeyde kullanılmış olduğu belirlenmektedir. Dede Korkut/Korkut Dede’de geçen ortaç (=ortak) sözcüğü de aynı köktendir: “Ey oğul ortacım oğul”.