Pay

17 Şubat 2023

     Bölüm, hisse, kısım. Farsça pāy (=ayak, kadem, adım, adım=12 inç; hisse; dip, taban, zemin) sözcüğünden kaynaklanma olasılığı bulunmakla birlikte bu sözcüğün kökeni açık değildir. Adım’ın ölçü birimi olarak kullanılmasıyla pay sözcüğünün ifade edilmiş olduğuna ilişkin bilgiler yeterli düzeyde değildir. Kimi kaynaklarda pay sözcüğü Sanskritçe baj (=hisse, pay) sözcüğüyle ilişkilendirilmektedir. Sanskritçe baj ise aynı dildeki baijaka (=parçacık) sözcüğüyle bağlantılıdır. Sanskritçede ‘kısmet’ karşılığında bhāgya sözcüğü de ifade edilmiştir. Buna karşılık Sanskritçe paj (=sayfa, yaprak) sözcüğüyle ilişkisinden söz edilmemektedir. Orta Çağ Uygurcasında pa (=kırmak, parçalamak) sözcüğü Çince p’o (=kırmak, bölmek, parçalamak) sözcüğüyle ilişkilidir. Çince bāo pi (=paylamak) sözü biliniyor. Orta Çağ Türkçesindeki baġ (=bölük) sözcüğü de etimolojik açıdan bu son sözcüklerle aynı kökten olabilir. Oysa pay sözcüğü Farsça üzerinden geniş bir coğrafyaya yayılarak kullanılmış olabilir. Kürtçe pay veya par, Arapça, Ermenice, Rusça, Bulgarca, Azerice, Kazakça, Kırgızca, Tatarca, Uygurca, Türkmence ve Başkırtça pay, Yakutça paay, Yunanca páy. Arapça fey (=ganimet) sözcüğünün pay sözcüğüyle ilişkisi mümkündür.