Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Etimolojik Açıdan
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

 

 

Bilal Aksoy

Pide

23 Ocak 2020

     Kepekli ve mayalı hamur ile yapılan yassı ekmek. Yunanca pita (=ince ve yassı ekmek) sözünden alınmıştır. Bir kısım Balkan Dillerinde de kullanılmaktadır. Makedonca, Bulgarca ve Sırpça pita; Arnavutça pitë şekliyle dile getirilmektedir. Arapça fatira şekliyle telaffuz edilmektedir. Urduca pani (=pide) sözü aynı zamanda ‘yassı’ oluşu belirtmektedir. Kürtçe pîde, Yunanca pita’dan alınmış gibidir. Oysa, Kürtçe patî (=pişkin, pişmiş) sözüne istinaden aynı dilde nanê patî (=pişkin ekmek) ve patîle (=genellikle yarım ay şeklinde içi kıymalı mayalı ekmek) sözlerinin Yunancadan daha evveliyata dayanmış olduğu realitesini göz ardı etmemek gerekir. Yine Kürtçede ‘pişmeden tandırda veya sacdan düşen ekmek’ pato diye telaffuz edilmektedir. Ayrıca, Kürtçede patın (=pişirmek) fiili bulunmaktadır. Bu bağlamda, Hint-Avrupa Dillerindeki birçok sözün ortak bir menşeye sahip olduklarını algılamaktayız.

     Yaşadığımız coğrafyada farklı pide çeşitleriyle karşılaşmaktayız. Pidecilerimizce kır pidesi, kül pidesi ya da peynirli pide, yumurtalı pide, çakıl pidesi, kıymalı pide, ıspanaklı pide, kuşbaşılı pide, pastırmalı pide, çökelekli pide, kavurmalı pide, sucuklu pide, tahinli pide ve mantarlı pide gibi birçok çeşidi imal edilmektedir.

     Pide karşılığında Azeriler yağlı çöräk, Kazaklar taba nan ya da juba nan, Kırgızlar okşağon nan, Özbekler yàğli nan, Türkmenler gatlama çörek ve Uygurlar yapilak nan demektedirler. Bu dillerde yaygın olarak kullanılan nan (=ekmek) sözcüğü Kürtçe ve Farsça nan (=ekmek) sözünden intikal etmiştir. Nan (=ekmek) kelimesi ‘ekmek’ karşılığındaki Sumerce NİNDA, Hititçe NINDA ve Akadca Nindakkum sözleriyle bağlantılıdır.