Piyaz

15 Eylül 2019

     Haşlanmış olan kuru fasulyenin üzerine ince doğranarak tuzla ovulan soğan ile maydanoz katıldıktan sonra zeytinyağı ve sirke serpilerek yapılan fasulye salatası. Farsça piyaz (=soğan) sözcüğünden alınmıştır. Soğan bir grup akraba dillerde piyaz ya da benzeri şekillerde ifade edilmektedir: Hintçe piyaaz; Peştuca, Urduca, Kazakça ve Kırgızca piyaz; Tacikçe pijoz, Özbekçe piyoz, Pencapça pi’āza, Nepalce piyaja gibi. Kürtçede pizav ve pivaz şekilleri kullanılmaktadır. Öyle anlaşılıyor ki piyaz denilen fasulye salatasının üzerine doğranan soğanlardan dolayı Aryen halkların bir kısmınca buna piyaz (=soğan) denilmiştir. Bu adlandırma Türkçeyle akraba dillere de intikal etmiştir. Buna karşın piyaz aslında bir fasulye salatası olduğundan Farsçada bu salataya piyaz değil, salad lubya denilmektedir. Peştuca lobya salata, Başkırtça lob’ya olarak dile getirilmektedir. Lubya, Farsçada ‘fasulye’ karrşılığındadır. Bu açıdan fasulye Kürtçede lubi, lobi, lovi, lovık şekilleriyle dile getirilmektedir. Peştuca lubya, Gürcüce lobio, Rusça boby, Uygurca lobı, Azerice lobya, Özbekçe loviyā, Türkmence nōyba, Ermenice lobi, Tacikçe lubijo. Fasulye salatası olarak piyaza, Rumenler salata de fasole, Ruslar salat fasol, Araplar salatat alfasulye, İtalyanlar insalata di fagipli, Portekizliler salada de feijão, Başkırtlar lobya salatı, Türkmenler piyaj demektedir.