Planya

11 Nisan 2025

     Ahşap yüzeylerdeki pürüzleri giderici, düzleştirici büyük marangoz rendesi. Yunanca plánia (=büyük ahşap rendesi) sözcüğünden. Yunancadan Türkçeye geçen bu sözcük Osmanlı Dönemi sözlüklerinde de yer almıştır. Bu sözcük Eski Yunanca pláks (=geniş ve düz her çeşit yüzey, düzlük), platύs (=geniş ve düz) ve plásis (=biçimlendirme, şekil verme; işleme) sözcükleriyle bağlantılıdır. Latince plānus (=düz, yassı) sözcüğü de aynı köktendir. Yunanca plánia sözcüğü aynı karşılıktaki Geç Latince plana sözcüğü aracılığıyla Fransızca ve İngilizceye intikal ederek plane şekliyle kullanılmıştır. Bu sözcüğün İngilizcede planer şekli de görülüyor. Söz konusu rendenin Türkçede pulanya biçimiyle de ifade edildiği görülüyor. Bu sözcükler Proto-Hint-Avrupa kökü olan pela (=düz; yayılmak) sözcüğünden kaynaklanıyor. İspanyolca ve Portekizce plano (=düz) sözcüğü Eski Yunanca kökenlidir.