Pompa

7 Mart 2021

     Hava, su ve yağ gibi akışkanları bir yerden başka bir yere aktarmaya; bir kabı ya da birikintili yeri boşaltmaya yarayan makine veya alet. Pompalar yaygın olarak bir akışkanı yükseltmeye veya basmaya yaramaktadır. İtalyanca pompa sözünden Türkçeye geçtiği sanılıyor. İtalyanca pompa yine aynı karşılıktaki Latince pompa sözünden alınmıştır. Latincedeki pompa ise Eski Yunanca pompé (=gönderme, yollama, götürme) sözüyle bağlantılıdır. Eski Yunanca pompós (=yol gösteren, götüren, yollayan) ve pompeio (=yol göstermek, birlikte gitmek, refakat etmek) kelimeleri de aynı kökten türetilmiştir. Eski Yunancada olduğu gibi Latincede de ‘şenlik, festival’ karşılıklarında da ifade edilmiştir.

    Fransızca pompe (ponp: ‘tulumba; görkem, şatafat) sözüyle birlikte birçok dilde benzer kelimeler yer alıyor. İngilizce pump, İspanyolca, Katalanca ve Portekizce bomba, Almanca ve Danca pumpe, Hırvatça pumpa, Kürtçe pompe, Galce, Flemenkçe ve Ermenice pomp, Romence, Bulgarca ve Lehçe pompa, Nepalce ve Kanadaca pamp, Bengalce pampa, Gürcüce tumbo diye biliniyor.        

   Benzin pompası, hava pompası, su pompası, ısı pompası gibi çeşitleri bulunuyor. Türkçede pompalamak sözü mecazen bir kimseyi hak etmediği halde ‘abartılı bir şekilde övmek’ olarak anlaşılıyor.