Serçe

19 Temmuz 2021

     Serçegiller (Passeridae) familyasından, insanlara yakın yerlerde yaşayan, yuvasını çatılarda yapan ve kışın uçmayan ötücü bir kuş. Genellikle sürüler halinde yaşarlar. Çeşitli serçe türleri bulunmaktadır: kayalık serçesi, evcil serçe, dağ serçesi, bataklık serçesi gibi. Serçe parmağı ‘küçük parmak’, serçe yuvası ‘XVII. yüzyılda softaların sardığı bir sarık çeşidi’, serçe dili ‘iki yıllık bir bitki türü’, serçe kadar ‘pek küçük’ karşılığındadır. Orta Çağda Oğuz boyları söz konusu kuşa seçe diyorlarmış. Kaşgarlı bu sözü aktarmış. Farsça serkes (=güzel öten bir kuş) sözünden alınmıştır. Türkmence ve Azericede serçe şekliyle biliniyor. Oğuzca seçe, kimi kaynaklara göre Soğdcada siçe şekliyle bağlantılıdır. Farsçada ‘sığırcık kuşuna sarec deniliyor. Doerfer’e göre, sarce şeklindeki yazılış ‘sığırcık’ karşılığındaki sar ile ilişkilendirilmiştir ve bu bir halk etimolojisidir. Bülbüle Farsçada sarek de denilmiştir. Böylece sar veya ser ile başlayan Farsça kuş adlarının varlığı dikkati çekmektedir.