Sergerde

22 Temmuz 2020

     Baş, reis, başkan, şef. Farsça ser (=baş) ve kerde (=yapılan, edilen) sözcüklerinden oluşan serkerde (>sergerde) sözü ‘baş edilmiş, baş yapılmış’ olanı ifade ediyor. Farsça serkerde (=şef, reis, amir) sözünden gelmektedir. Bununla birlikte Kaşgarlı Mahmud sözlüğünde serker kelimesini ‘haydut’ diye belirterek bunun Karlukça olduğunu öne sürüyor. Oysa bu sözcüğün Eski İran Dillerinden kaynaklandığı belirlenmektedir. Arapçadaki saraqa (=soygun yapmak) ya da sarrak (=hırsız) sözü sadece bir benzerlik olabilir. Osmanlı Dönemi’nde genellikle ‘haydutların veya serserilerin elebaşısı’ karşılığında anlaşılmıştır. Osmanlılarda, savaşa katılan gönüllü birliklerin elebaşısı olarak da biliniyordu. Yine aynı dönemde Yeniçeri teşkilatı tasfiye edildikten sonra kurulan zaptiye kurumundaki binbaşıların da sergerde adıyla anıldığı belirlenmektedir.