Sergerde

22 Temmuz 2020

     Baş, reis, başkan, şef. Farsça ser (=baş) ve kerde (=yapılan, edilen) sözcüklerinden oluşan serkerde (>sergerde) sözü ‘baş edilmiş, baş yapılmış’ olanı ifade ediyor. Farsça serkerde (=şef, reis, amir) sözünden gelmektedir. Bununla birlikte, Kaşgarlı Mahmud sözlüğünde serker kelimesini ‘haydut’ diye belirterek bunun Karlukça olduğunu öne sürüyor. Oysa bu sözcük Eski İran Dillerinden kaynaklan maktadır. Arapçadaki saraqa (=soygun yapmak) ya da sarrak (=hırsız) sözü sadece bir benzerlik olabilir. Osmanlı döneminde genellikle ‘haydutların veya serserilerin elebaşısı’ diye anlaşılmıştır. Osmanlılarda, savaşa katılan gönüllü birliklerin elebaşısı olarak da biliniyordu. Yine aynı dönemde, Yeniçeri teşkilatı tasfiye edildikten sonra kurulan zaptiye kurumundaki binbaşıların da sergerde adıyla anıldığı belirlenmektedir.