Serin

5 Haziran 2020

     Az soğuk, ılık ile soğuk arası. Bu açıdan, Sumerce še (=soğuk), sed (=serinlemek) ve šeg (=serin, soğuk) sözcükleri kullanılmış. Latince serenus (=temiz ve açık hava), Fransızcanın Provençal lehçesindeki seren sözü aynı karşılıkta kullanılmaktadır. İtalyanca serena (=soğuk akşam buharı), Japonca saeru (=üşümek, soğuk olmak), Kürtçe sar ve serma sözleri de ‘soğuk’ oluşu ifade etmektedir. Farsça serma (=soğuk), Hintçe sarde (=soğuk), Peştuca sarh ve Urduca serdi kelimeleri ‘soğuk’ diye bilinmektedir. Serin sözünü ‘sabretmek’ olarak açıklayan Kaşgarlı Mahmud, serinğüle sözünü ise “buz ve benzeri şeyler üstünden kaymak” karşılığında belirtmiştir. Moğolca serigüd (=serinlemek, ferahlamak), serigüken (=rahatlatıcı, serin), serigün (=serin, taze) ve serün (=serin) sözleriyle karşılaşılmaktadır. Yakutçada sörüün (=serin) ve sörüün salgın (= serinlik) sözleri de bu açıdan örneklenebilir. Tüm bu örneklemeler ışığında Türkçedeki serin sözündeki ser kökünün Latince ve Eski İran Dillerinde mevcut olduğunu belirlemekteyim.