Somun

6 Ekim 2019

     SOMUN (I) Yuvarlak şekilli şişkin ekmek. Yunanca psomi/psomion (=ekmek) sözünden gelmektedir. Anadolu Rumları bu sözü psomon ya da psomuni şeklinde de ifade ediyordu. Somun ekmeğine Türkçe somun ekmeği ve Kürtçe nanê somi (=somun ekmeği) deniliyor. Yunanca somás ve somiera (=ekmek sepeti/kutusu) sözleri de telaffuz ediliyordu. Türkçedeki somun ekmek sözü Rumca psomin (=ekmek) sözünden alınmıştır. Rum fırıncılar psomin ekmeğini özellikle Karadeniz Bölgesi’nde özenle pişiriyorlardı. Günümüzde bu somunun Trabzon ekmeği adıyla ifade edildiği görülmektedir. Yunancada psomion, psomi şekliyle biliniyor. Eski Yunanca psomisma (=kısım, parça, lokma) sözüyle bağlantılı olabilir.

     Osmanlıca ‘ekmek’ karşılığında nan diyorlardı. Nan, Kürtçe ve Farsçadan intikal etmiştir. Tacikçe non, Özbekçe nan, Kırgızca nan, Kazakça nan, Uygurca nan kelimeleri ‘ekmek’ olarak bilinmektedir. Kürtçe aracılığıyla Türkçeyle akraba dillere intikal eden nan sözcüğü, Sumercede ninda adıyla ifade ediliyordu. Hititçede de ‘ekmek’ karşılığında nında deniliyordu. Bir kısım Batı Dillerinde Ekmek için pan deniliyor. İspanyolca pan, İtalyanca pane, Fransızca pain, Japonca pan ortak bir kökten, nan ile aynı kökten geliyor.

               SOMUN (II) Cıvatanın ucuna geçirilen demir başlık. Fransızca saumon (=metal parça) sözcüğünden.