Tarih

9 Ocak 2021

     Geçmişteki olay ve olguları zaman belirterek inceleyen bilim dalı. Arapça tārîḫ sözcüğünün çoğulu tevārîḫ’tir. Arapça tārîḫ sözcüğü İbranice yarēaḥ/yeraḥ (=ay, kamer; zaman; ay’ı görmek) sözcüğüne istinat etmektedir. İbraniceden Arapçaya geçerek erreḥa veya verraḥa şeklinde bir fiil olarak telaffuz edilmiştir. Bu sözden de Arapçada tārîḫ /terîḫ şekline varılmıştır. Böylece tārîḫ  aslında ilk hilalin belirme evrelerine dayalı zaman tayini ve bu zaman içinde meydana gelmiş olan olayları konu edinmiştir.  

     Yukarıdaki İbranice sözcüğün Akadca warḥum veya araḥ ile bağlantılı olduğu anlaşılıyor. Söz gelimi Akadcada 8.ay araḫ-šamni (=sekizinci ay, bugünkü kasım ayı) olarak ifade edilmiş. Aramice ve Süryanicede yarḥa, Asuricede arḥau, Habeşçede varḥ, Babilcede araḥ şekli kullanılıyordu. Kadim Sami halkların tarihleri ay esasına dayalı idi. O zamanların tarih kaynaklarına göre, bir kısım peygamberler 1000 yaşından fazla yaşamış. Hiç şüphe yok ki, buradaki 1000 yaş ay esasına dayalı bir tarihleme idi. Tarih sözcüğü Yemen Arapçasına İslam öncesinde,  Hicaz Arapçasına ancak 8.yüzyılda intikal etti. Bu sözcük zamanla Kürtçe ve Türkçede de yerleşmiştir. 

     Batı Dillerinde ‘tarih’ karşılığında kullanılan histoire, história, history gibi sözler Eski Yunanca (h)istoria (=araştırma, sorgulama, inceleme; sözlü veya yazılı anlatı, tarih) sözünden kaynaklanmaktadır.