Tekerlek

7 Ağustos 2021

     Merkezî bir eksenin çevresinde dönen çember, teker. Orta Çağda Türkçede mevcut olan tegre (=daire, çevre, değre) ve tegrek (=herhangi bir şeyin halkası, değresi) sözcükleriyle bağlantılıdır. Bir zamanlar Türkçede mevcut olan tegür (=değirmek, döndürmek) ve tegrükle (=kuşatmak, sarmak) kelimeleri de aynı köktendir. Tekerlek sözü tegre’nin teker’e dönüşmesi ve sonuna Türkçe -lek ekini almasıyla türetilmiştir. Azerice teker, Türkmence tiğir, Tatarca tegermeç, Başkırtça tegermes. Özbekçedeki ğıldırek  (=tekerlek) sözü Kürtçe gıldır (=yuvarlak) kelimesiyle ilişkilidir.