Tembel

8 Şubat 2020

     İş görmeyi, çalışmayı sevmeyen. Farsça tenbel (=ağır davranan, üşengeç, iş yapma isteği olmayan, çalışmayı sevmeyen) sözünden kaynaklanmaktadır. Farsça tenbel sözündeki ten hecesi ‘vücut’ karşılığında olsa gerektir; bel son eki ise bal (=uyuşuk) sözcüğünden kaynaklanmış olmalıdır. ‘Ağır vücutlu, durgun vücutlu’ karşılığında tenbel sözünün kullanılmış olduğunu sanıyorum. Yunancadaki tembélis (=iş görmek istemeyen) sözünün Farsçadan alınmış olması mümkündür. Türkmence temmel sözü Farsçadan alınmıştır. Tembele demişler ki, “kapını ört”; demiş ki, “yel esince örter.” Bu anekdottan şu neticeyi çıkarıyoruz: Tembel olan kapısını örtmekten dahi üşenerek, onu rüzgârın örtmesini bekler. Azerice tämbäl, Özbekçe ve Uygurca tänbäl sözleri aynı karşılıkta kullanılmaktadır.