Tipi

1 Mayıs 2024

     Kar fırtınası. XIV. yüzyıl başlarında Kıpçakçada kullanılan tipi (=etkili rüzgâr) sözcüğünden. Bu sözcük XI. yüzyılda yaşayan Kaşgarlı’nın aktardığı Orta Çağ Türkçesindeki tüpi (=etkili rüzgâr) sözcüğüyle bağlantılıdır. Aynı çağda ‘rüzgâr eserek toprağı savurtmak’ karşılığında kullanılan Türkçe tüpir veya tüpür sözcüklerine dayanmaktadır. Aynı çağdaki Türkçe tüp (=dip, temel, zemin) sözcüğünden kaynaklanmıştır. Tipi denilen kar fırtınası zemini de etkileyerek savurduğundan bu adı almıştır. Günümüzde Türkçeye yakın dillerde tipi sözcüğü yaygın değildir. Ancak bu sözcük Yakutçada tibii biçimiyle bulunmaktadır. Kuzey Kürtçesindeki tipi sözcüğünün Kıpçakçadan alıntı olması mümkündür. Ayrıca Türkçeden Yunancaya da intikal ederek dipís (=tipi, karlı fırtına) şeklinin ifade edildiği belirlenmektedir.