Tirbuşon

21 Eylül 2020

     Şişelerin mantar tıpalarını çekip çıkarmaya yarayan burgulu alet. Fransızca tire-bouchon (=tıpa burgusu, tıpa çekici, tirbuşon) sözünden alınmıştır. Fransızca tire (tir: ‘çekme’) sözü Fransızca tirer (tire: ‘çekmek, çıkarmak’) yükleminden türetilmiştir. Fransızca bouchon (buşon: ‘tıpa, tıkaç, şişe kapağı) sözü aynı dilde bilinen boucher (buşe: ‘kapamak, tıkamak) yüklemiyle bağlantılıdır. Aynı kökten türetilen Fransızca bouche kelimesi ‘ağız, boğaz, giriş yeri’ diye biliniyor. Fransızca tire-botte (tirbot: ‘ayakkabı çekeceği, kerata’) ve tire–larigot (tirlarigo: ‘çok çeken, çok içen) sözü de kullanılıyor. Romence ve Bulgarca tirbuşon, Yunanca tirbosó diye biliniyor. Tirbuşon sözü Fransızcadan Türkçe ve Kürtçeye intikal etmiştir.