Tırmık

30 Nisan 2024

   Kabartılmış topraktaki taş, kesek, çöp gibi şeyleri ayıklamaya yarayan seyrek dişli tarak şeklindeki alet; tırnak beresi, tırnak çiziği, genellikle yüzde veya vücutta tırnakla yapılan çizik ve yara. Bu sözcük Orta Çağ Türkçesindeki tarmaķ (=yırtıcı hayvan pençesi) sözcüğünden evrilmiştir. Tarmaķ ise aynı çağdaki Türkçede bulunan ‘tırmalamak’ karşılığındaki tarma veya tırmal yüklemleriyle bağlantılıdır. Kıpçakça tırmaķ (=çivi, mıh) sözcüğü de aynı köktendir. Kıpçakçada ‘tırmık’a țırmavuç denilmiştir. Kuzey Kürtçesinde tırmıḥ, Azerice dırmıg, Türkmence dırmık, Kazakça, Başkırtça ve Tatarca tırma, Kırgızca tırmōç, Uygurca tirmuğuç. Türkçeden Bulgarcaya da intikal ederek dırmík veya tırmık şekliyle ifade ediliyor.