Torak

26 Kasım 2022

   TORAK (I) Çökelek. Bu sözcüğün Kürtçe toraḳ sözcüğünden intikal etmiş olması mümkündür. Süt ürünleriyle ilgili birçok sözün Kürtçe veya Farsçadan Türkçeye geçtiği belirleniyor. Farsça durağ şekli biliniyor. Bununla birlikte Moğolca tarag (=kesilmiş süt, ekşimiş süt) sözcüğü kullanılıyor. Orta Çağ Türkçesinde tar (=yağ tortusu) sözcüğü telaffuz edilmiştir. Macarca túró ‘süzme peynir’dir. Aynı sözcük Rusçada tvorog (=süzme peynir) olarak biliniyor. Aynı karşılıkta Slovakça tvaroh deniliyor. Yunanca tyri ‘peynir’ karşılığında ifade edilmektedir. Bu son sözcük Eski Yunanca tyrós (=peynir) sözcüğüne dayanmaktadır. Eski Yunancada tyréō ‘peynir yapmak, peynir imal etmek’ karşılığındadır. Bu sözün etimolojik açıdan Kürtçe tir (=koyu, kıvamı artan) sözcüğüyle bağlantısı olabilir. Sumerliler çökeleğe ga-tur diyorlarmış. Sumerce ga sözcüğü ‘süt’ demektir. Sumerce ga-tur (=çökelek) sözündeki tur sözcüğü torak sözcüğüne temel oluşturmuş olabilir.

     TORAK (II)   İçinde kömür haline getirilmek için yakılan ağaçların bulunduğu dışı çamurla sıvanan kümbet. Bu sözcüğün kökeni belirsizdir.