Un

3 Mart 2024

     Öğütülerek toz haline getirilen buğday gibi tahıl. Orta Çağ Türkçesindeki un sözcüğünden. Bu sözcüğü Ligeti ve Räsänen Korece pun (=un) sözcüğüyle ilişkilendirmişlerdir. Ramstedt’e göre Korece pun sözcüğü Çince fĕn (=un) sözcüğünden alınmadır. Pelliot’ya göre Türkçe un güçlü bir olasılığa göre Çinceden alıntıdır. Bununla birlikte ‘doğramak, ufalamak’ karşılığındaki Başkırtça onta veya unta sözcükleriyle bir ilişkinin olması mümkündür. Vásáry uv- köküne -n sesinin eklenmesinden kaynaklandığı kanısındadır. Bu sava dayanılarak Türkmence uvn (=un) şekli de belirtiliyor. Bir kısım dillerde ‘un’ karşılığında benzer sözcüklerin kullanılmış olması dikkati çekmektedir. Bu bağlamda, Japonca kona, Endonezce ve Malayca tepung ve Sanskritçe piṣṭāni sözcükleri biliniyor. Sumerce dabin ve Akadca tapinnum sözcükleri ‘un’ karşılığındadır. Türkçedeki un sözcüğü Bulgarcaya da intikal etmiştir. Başkırtça ve Tatarca on, Kazakça, Kırgızca, Azerice, Özbekçe, Türkmence ve Uygurca un.