Vazgeçmek

4 Ocak 2020

   Bir şeyden caymak; geri gelmek, geri dönmek, vardığı bir karara uymamak. Farsça bâz (=geri, dönüş), Farsça bâz-geşt (=geri dönüş) sözü Tacikçe bozgaşt (=dönüş) ve Pencapçada vapasi (=dönüş) şekliyle kullanılmaktadır. Urduca vapisi ve Hintçe vaapasee sözleri de ‘dönüş’ü belirtmektedir. Farsça bâz-geşten (=geri dönmek, pişman olmak, dönmek, vaz geçmek), bâz-gerdênden (=geri göndermek), bâzpes (geri, geride kalan), bâzdîd (=iade-i ziyaret), bâzpes dâden (=iade etmek) sözleri gibi Farsçada daha birçok ‘bâz’lı kelimelerle karşılaşılmaktadır.

   Farsçanın Türkçe ve Türkçeyle akraba diller üzerinde büyük bir etkisi olmuştur. Azerice vaz keçmek, Özbekçe vàz keçmàk, Tatarca vaz kiçü, Uygurca vaz keçmek sözleri Farsçadan geçmiştir. Birkaç dilin yanı sıra Farsça bilgisinden de şüphe etmediğim Tahsin Banguoğlu’nun  ‘vazgeçmek’ sözündeki vaz gövdesini “baz=barış” diye açıklamasını neye dayanarak yaptığı malum değildir (Tahsin Banguoğlu, “Türkçenin Grameri”, TDK Yay., 4.baskı, Ankara 1995, s.157).