Yad

5 Haziran 2021

     Yabancı. Orta Çağda Türkçede yat (=yabancı) şekliyle yer alıyor. Kaşgarlı Mahmud yat (=yabancı) şekliyle bu kelimeyi aktarıyor. Ancak Orta Çağda Türkçede hem yat hem de yad şekli kullanılıyordu. Kimi aklı evveller yad sözünü ‘düşman’ karşılığında açıklıyorlar. Zihinlerinde başkalarını, kendinden olmayanları düşman belleme histerileri olduğundan bu alışkanlıklarından bir türlü vaz geçmiyorlar. Kaşgarlı Mahmud”un sözlüğünde yatık sözü ‘yabancılaşmak, yadlaşmak’ diye açıklanmıştır. Türkçe yad el ‘yabancı yer’ demektir. ‘Yabancı’ karşılığında Uygurca, Türkmence, Kazakça ve Özbekçe yat, Kırgızca cat, Azerice yad deniliyor. Arapça gurbet’in karşılığıdır. “Gurbet elde yad ellerin derdini/ Çekeyim de eyleneyim bir zaman” (Pir Sultan Abdal).