Yaman

17 Ağustos 2021

     Gözü pek, iş bilir, kararlı, güçlü, cesur, kuvvetli. Kürtçe yaman/yeman (=gözü pek, cesur [kimse]) şekilleri ifade ediliyor. Ortaçağda Türkçede yaman ‘kötü, her şeyin kötüsü’ demekti. Kaşgarlı da bu karşılığıyla aktarıyor. Bugün Kürtçe ve Türkçede kullanılan yaman sözü içeriksel açıdan Orta Çağda Türkçede dile getirilen yaman kelimesiyle örtüşmüyor. Bununla birlikte yaman sözü Orta Çağ Türkçesindeki yaman (=kötü) sözüne dayanmış olabilir. Orta Çağda Türkçede bilinen yam (=pislik, çerçöp, çapak) sözcüğüyle de bağlantısı olabilir. Günümüzde Türkçe ve Kürtçedeki yaman sözü genellikle negatif değil, pozitif bir karşılığa sahiptir. Farsçada ‘sert rüzgâr’ karşılığında yaman sözcüğü kullanılmıştır. Azerice, Tatarca ve Başkırtça yaman. Bu dillerin dışında Makedonca ve Bulgarca yaman, Rusça ve Yunanca yamán biçimleri görülüyor.