Yük

16 Aralık 2020

     İnsan, hayvan ve taşıtların taşıyabileceği ağırlık. Bin yıl öncesine ait Türkçe sözlerin arasında yüd (=yüklemek) sözcüğü de yer almıştır. Türkçedeki yük kelimesinin yüd sözüyle ilişkili olduğu sanılmaktadır. Sonraları Kaşgarlı Mahmud, bu sözü yüdh (=yüklemek, yüklenmek) diye aktardı. Yine Kaşgarlı’nın sözlüğünde yüdhür (=yüklemek), yüdhüş (=yükleşmek, yüklemekte yardım ve yarış etmek) ve yüdrük (=yüklük) kelimeleri de yer alıyor. Fakat, Kaşgarlı bugün özgün şekilleri olan yük (=yük, bohça), yükle (=yüklemek) ve yüklet (=yükletmek, yüklettirmek) sözlerine de yer vermiştir. Buna rağmen, Arapça ûḳıyye (=1283 gramlık eski bir ağırlık ölçüsü) kelimesinden dönüştürülen Osmanlıca oḳḳa (=bir ağırlık ölçüsü birimi) sözüyle Türkçedeki yük kelimesi arasında tarihsel bir dönüşümün olması mümkündür. Fakat bu dönüşümün ne zaman ve ne şekilde olduğundan emin değilim. Tüm bunlara rağmen Türkçedeki yük sözcüğünün Sanskritçe yugá (=boyunduruk) sözcüğüyle bağlantısı açık değildir.